Schoonmaken van kwetsbare objecten, glas

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) besteedt in de Update, nummer 29, van februari 2025 aandacht voor het schoonmaken van kwetsbare objecten, waaronder glas. Elke verzamelaar of beheerder van een museale collectie zal wel het gevoel kennen dat ‘het nu toch wel eens tijd wordt alles schoon te gaan maken’. Daarom nemen wij graag over wat het RCE aan nuttige wenken en raadgevingen bijeengebracht heeft. Deze zijn duidelijk meer gericht op professionals dan op particulieren met een collectie, maar zijn voor alle glasliefhebbers nuttig. Iedereen weet dat glas reinigen een delicate onderneming is. Hoe doen we dat het best? Wat zijn enkele eenvoudige nuttige wenken? En wat doen we beter niet?

Een belangrijke vuistregel: pak (vooraf) de oorzaak aan en voorkom stof en luchtvervuiling. Zorg dus voor zo ‘luchtdicht’ mogelijke vitrines. De meeste ongelukken gebeuren bij het afstoffen van objecten. Ook het hanteren van objecten houdt risico’s in. Plan onderhoud op gerichte momenten, zoals wanneer het object op verplaatsing gaat of eenmaal per jaar in het depot, afhankelijk van de hoeveelheid stof. Met andere woorden: doe het niet vaker dan nodig. Sommige glasobjecten zullen te fragiel zijn om af te stoffen. Raadpleeg in dat geval beter een deskundige voor bijzondere aandachtspunten.

Hoe gaan we dan te werk? Meestal kan het reinigen beperkt worden tot droogreinigen, zeg maar: afstoffen. Manipuleer de objecten met handschoenen. Vaak gaat het immers om meerdere objecten en voorkomt u zo contaminatie. Vuil ’transporteert’ u immers via uw handen! Afstoffen kan het best met een uiterst zachte borstel of een zeer zachte microvezeldoek. Gooi na afloop de handschoenen weg of was ze grondig (in geval van katoen), net als de microvezeldoeken. Spoel borstels goed uit onder stromend water.

Is dat niet voldoende? Dan blijft nat reinigen (met water of andere reinigingsmiddelen) over. Zeker voor archeologisch glas is dat een taak een specialist.

Ga voor een -gratis- abonnement op het Tijdschrift van de RCE, de nieuwsbrieven en updates naar: https://www.cultureelerfgoed.nnl  Daar is ook het uitvoerige artikel over het schoonmaken van glas te lezen.